وسوسه آنتونیوس قدیس

گوستاو فلوبر، نویسنده نامدار فرانسوی، درباه وسوسه آنتونیوس قدیس می‌گوید: «این کتاب حاصل تمام عمر من است» و بودلر از آن با عبارت «حجره پر رمز و راز روح فلوبر» یاد می‌کند. این اثر، که نه رمان است و نه نمایش‌نامه و نه شعر و، در عین حال، هر سه این انواع را در بردارد، از قالب‌های رایج ادبیات غرب فاصله می‌گیرد و چونان اثری چند وجهی و بی‌اندازه مدرن جلوه‌گر می‌شود. وسوسه آنتونیوس قدیس حاصل بیش از سی سال تجربه‌اندوزی فلوبر در حوزه داستان‌نویسی و نتیجه مطالعات سخت‌کوشانه او در زمینه تاریخ ادیان و جهان است. مضمون این کتاب، بررسی جدال همیشگی انسان با وسوسه‌های نفسانی و شیطانی است. آنتونیوس، به قصد عزلت‌نشینی، به صحرای طیبه می‌رود؛ در آن‌جا شیطان بر وی ظاهر می‌شود تا با وسوسه او را از دین به ‌در کند. این وسوسه‌ها گاهی در قالب سلطه‌جویی و عظمت‌خواهی «ریاست، قتل عام، شهرت، قدرت، علم...» و گاهی نیز به شکل عشرت‌طلبی و شهوت‌رانی «پول، زن، رفاه...» نمود می‌یابد.